De kosten voor het voorkomen van storingen op het elektriciteitsnet zijn in 2023 gezakt naar €1,1 mrd ten opzichte van €1,7 mrd in 2022. Voornaamste reden voor de daling zijn de lagere energieprijzen, zegt hoogspanningsnetbeheerder TenneT maandag in zijn jaarlijkse publicatie over de Europese stroommarkt.
Deze zogenoemde onbalanskosten die TenneT maakt, stegen de afgelopen jaren juist door de toename van zonnepanelen en windmolens. De opwekking van stroom wordt in Nederland steeds afhankelijker van het weer, en daardoor is het aanbod minder goed te voorspellen dan tien jaar geleden. TenneT maakt daardoor meer kosten om aanbod en vraag van elektriciteit in balans te houden. Dat is nodig om grote stroomstoringen te voorkomen.
Lagere nettarieven
TenneT rekent deze kosten vertraagd door als nettarieven op de energierekening van burgers en bedrijven. Die zullen door de huidige daling ook zakken, maar pas over twee jaar, zegt de netbeheerder. Dat betekent overigens niet per definitie dat de energierekening zal zakken, zegt Anton Tijdink, expert marktontwerp bij TenneT. Andere kosten nemen toe, zoals die van de uitbreiding van het elektriciteitsnet en voor wind op zee.
De laatste jaren is er vanuit politiek en maatschappij veel te doen over de stijgende energierekening. Met name de nettarieven en belastingen nemen toe. Wat dit betekent voor de terugleververgoeding die veel energiebedrijven sinds kort in rekening brengen, is niet te zeggen. Volgens Tijdink zijn de kosten die TenneT maakt voor onbalans anders dan de risicopremies die energieleveranciers moeten betalen door de toename van zonnepanelen.
De onbalanskosten zijn vorig jaar gezakt door lagere energieprijzen. Volgens TenneT daalde de gemiddelde elektriciteitsprijs in West-Europa in 2023 met 61% tot €97 per megawattuur. In 2022 stegen de stroomprijzen naar ongekende hoogte door de oorlog in Oekraïne en het wegvallen van Rusland als gasexporteur. Hoewel de prijzen zijn gedaald, liggen ze nog steeds hoger dan voor de oorlog.
Daarnaast ziet TenneT dat het elektriciteitsnet beter in balans wordt gehouden, waarschijnlijk door een toename van batterijen. ‘Dat is positief. De onbalanskosten zullen niet oneindig doorstijgen is onze verwachting’, zegt Tijdink.
Tot slot is de export van stroom vanuit Nederland naar recordhoogte gestegen, blijkt uit de marktactualisatie. De productie van zonne- en windenergie steeg met 30%, waarbij vooral het aantal zonnepanelen hard groeide.
Bron; FD.nl, Orla McDonald, 13-06-2024